Hiện nay, số lượng người mắc bệnh viêm tụy cấp đang ngày một tăng cao làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và đời sống của người bệnh. Không phải bất cứ ai trong chúng ta cũng hiểu rõ các thông tin về căn bệnh này để có cách phòng tránh, nhận biết và chữa trị hiệu quả. Viêm tụy cấp là gì? Nguyên nhân, dấu hiệu của bệnh lý này như thế nào. Những chia sẻ dưới đây sẽ giúp các bạn hiểu rõ hơn về các vấn đề này.
Viêm tụy cấp là gì?
Viêm tụy cấp là tình trạng viêm (sưng) ở tụy xảy ra đột ngột và kéo dài trong vài ngày. Đây là một tuyến nằm giữa dạ dày, gan và ruột, chỉ dài 10-15cm, có hình dạng như con nòng nọc. Bộ phận này có chức năng sản xuất ra một chất được gọi là dịch tụy (chứa enzyme tiêu hóa) và hormone bao gồm insulin để cơ thể điều chỉnh lượng glucose.
Tình trạng viêm (sưng) ở tụy xảy ra khi tuyến tụy tiết quá nhiều dịch hoặc bị chấn thương dập tuỵ tạng, chất dịch tụy bị rò rỉ ra xung quanh. Các men tiêu hóa này phát huy vai trò của nó là làm phân rã, tiêu hủy bất cứ chất hữu cơ nào mà nó gặp được. Mô tụy khi bị ngấm dịch tụy sẽ bị phân hủy khiến tuyến tụy bị viêm. Sự tổn thương liên tục của tuyến tụy có thể dẫn đến tình trạng mãn tính.
Bệnh viêm tụy cấp
Nguyên nhân gây bệnh viêm tụy cấp
Theo nghiên cứu của các chuyên gia y tế, có rất nhiều nguyên nhân gây ra tình trạng viêm tụy cấp, trong đó lạm dụng rượu và sỏi mật là hai nguyên nhân chính gây viêm tụy, chiếm khoảng 80-90% các trường hợp.
Ngoài ra, 10-20% trường hợp viêm tụy còn lại là do những nguyên nhân khác như do hút thuốc lá, tiếp xúc với một số hóa chất; bị tổn thương (chấn thương) do tai nạn xe hoặc té ngã gây chấn thương bụng; do các bệnh lý di truyền, ảnh hưởng của việc phẫu thuật và một số thủ thuật ngoại khoa; mắc bệnh nhiễm khuẩn, dị dạng tụy hay ruột, mỡ trong máu cao…. Tuy nhiên, cũng có những trường hợp bị viêm tụy cấp không rõ nguyên nhân.
Dấu hiệu nhận biết viêm tụy cấp
Bệnh viêm tụy cấp không khó để nhận biết bởi nó có các biểu hiện khá rõ ràng. Theo các chuyên gia y tế, dấu hiệu thường gặp nhất của căn bệnh này chính là tình trạng đau đột ngột vùng trên rốn, đôi khi có thể từ từ, mới đầu nhẹ sau đó tăng dần. Cơn đau này sẽ lan dần ra sau lưng, tính chất đau rất thay đổi. Người bệnh có thể đau liên tục, vừa phải và kéo dài hoặc bị đau dữ dội, vật vã. Khi ngồi gập bụng, người bệnh sẽ thấy đỡ đau hơn nhưng khi nằm ngửa thì cơn đau có thể tăng lên. Thông thường vị trí đau khi bị viêm tụy cấp thường ít thay đổi, nếu có lệch sang phải hay bên trái thì là dấu hiệu tổn thương ở đầu hay đuôi tụy.
Khi bị viêm tụy cấp, nếu thăm khám, người bệnh sẽ thấy bụng đau, có phản ứng hoặc co cứng thành bụng. Khoảng trên 90% các trường hợp viêm tụy cấp có kèm các biểu hiện như: nôn, sốt, tim đập nhanh, xét nghiệm máu thấy bạch cầu tăng. Tùy theo mức độ thương tổn, chảy máu, hoại tử… sẽ có dấu hiệu sốc. Kèm theo cảm ứng phúc mạc gây nên tình trạng liệt ruột, hậu quả thường là bụng trướng. Muộn hơn có thể có biểu hiện suy tim, vàng mắt, suy thận cấp… Một số trường hợp có biểu hiện thiếu canxi, ngón chân tay co quắp do canxi máu giảm nhanh và đột ngột.
Triệu chứng của bệnh viêm tụy cấp
Sự nguy hiểm của bệnh viêm tụy cấp
Viêm tụy cấp là căn bệnh hết sức nguy hiểm, bởi nếu không được chẩn đoán và xử trí kịp thời, bệnh lý này có thể diễn biến thành hoại tử tụy. Thường hoại tử tụy ít khi khu trú mà lan rộng do hiện tượng tự tiêu của tuyến tụy dưới tác động của các men tiêu protein và lipid được hoạt tác ngay trong lòng tuyến tụy. Tình trạng này nếu để kéo dài sẽ dẫn đến chảy máu tụy, thậm chí gây hoại tử các tạng xung quanh như hoại tử mạch mạc treo gây chảy máu trong ổ bụng, gây thủng tá tràng, đại tràng… muộn hơn sẽ biến chứng thành áp-xe tụy.
Theo số liệu nghiên cứu cho thấy, bệnh nhân viêm tụy cấp bị tử vong do chảy máu, sốc nhiễm khuẩn có thể tới trên 15%. Đặc biệt, tử vong trong viêm tụy cấp do rượu cao gấp 3 lần so với tử vong trong viêm tụy cấp do sỏi hoặc giun.
Cách phòng tránh viêm tụy cấp hiệu quả
Các chuyên gia y tế khuyến cáo, viêm tụy cấp là căn bệnh nguy hiểm, do đó, bản thân mỗi chúng ta nên chủ động phòng tránh bệnh bằng cách thay đổi các thói quen sinh hoạt hàng ngày. Các bạn nên ngừng sử dụng các loại bia rươu, thuốc lá; thực hiện chế độ ăn uống ít chất béo, bổ sung các loại trái cây tươi và rau quả, ngũ cốc nguyên hạt, và protein. Ngoài ra, việc uống nhiều nước cũng sẽ giúp hạn chế nguy cơ mắc bệnh viêm tụy, các bạn nên uống ít nhất 2 lít nước/ngày.
Với những trường hợp xuất hiện tình trạng đau bụng, nôn ra máu, hay có có vấn đề với rượu, vàng da và mắt, sốt (hơn 380C), sụt cân, chuột rút ở cơ hay chứng động kinh khi bỏ rượu… thì nên đi thăm khám và kiểm tra kịp thời để có hướng khắc phục hiệu quả.
Chúc bạn sức khỏe và đừng quên đồng hành cùng Blog sức khỏe của chúng tôi để biết thêm nhiều Thông Tin Sức Khỏe mới nhất nhé
